Eisen drëtten “Zine” (Kuerzform vu Magazine) kann hei rofgeluede ginn oder an eisem Atelier am Bâtiment4 zu Esch ofgeholl ginn.
Inhalt
Block A: Repräsentéieren an dokumentéieren
Das globale Feeling der revolutionären 1960er drückte sich auch in der bildenden Kunst aus. Kunst wurde zur Aktionskunst. Die künstlerische Handlung wurde über das fertige Kunstwerk gestellt. Es galt, sich von der konsumorientierten Ware Kunst zu entfernen und Kunst der Bildungselite zu entreißen. Luxemburg hatte zu dieser Zeit ein sehr engstirniges Kunstverständnis. Die wenigen nationalen Kunstinstitutionen setzten auf die vorherrschende Strömung der École de Paris der Nachkriegszeit. Umso erstaunlicher ist, dass gleich mehrere lose Gruppierungen junger Künstler*innen zwischen 1967 und 1971 im Land aufkamen.
Das wohl erste Happening fand noch im klassischen Rahmen des Salon du Cercle artistique de Luxembourg statt. 1968 lud dieser sechs junge Künstler*innen, darunter auch Berthe Lutgen (*1935) als einzige Frau, ein, auszustellen. Zur Überraschung und zum Unverständnis des Publikums präsentierten die Kunstschaffenden sich selbst in Badebekleidung in einem selbst gebauten Environment unter dem Titel „We call it Arden and we live in it“. Die öffentliche Reaktion darauf in Luxemburg? Inexistent.
Fast alle derartigen Aktionen wurden von der nationalen Presse quasi ignoriert. Zeitungsbeiträge gab es eher in der ausländischen Presse wie dem Trierer Volksfreund oder dem Républicain Lorrain. Letzterer stellte auf einer Doppelseite die neue Gruppierung „Initiative 69“ und einige Aktionen vor und betitelte den Artikel: „Que veulent-ils?“. Die Landart Aktion „ligne brisée“ (Zickzack Linie) bei der mit Kreide partizipativ am begradigten Petrussufer gemalt wurde, verlegte die Kunst der Initiative vollends in den öffentlichen Raum und – man ahnt es vielleicht – die Polizei wurde von aufgebrachten Passant*innen herbei gerufen, um der Sache auf den Grund zu gehen.
Lutgens prägnantestes Werk stammt aus einer Ausstellung der Initiative 69. Ihre Arbeit „Beine statisch, Beine in Bewegung, Beine live“ erstreckt sich über fünf Bildtafeln, die jeweils einen weiblichen Unterleib in Unterwäsche zeigen, im Zentrum einer großflächigen Formation aus knallig roten Resopalplatten, einem Material, das damals viel in Küchen verwendet wurde. Ursprünglich bestand das Werk zudem noch aus einer Performance mit Frauen, die mit verschränkten Armen zwischen den Tafeln standen, einiger Künstlerinnentexte und einer Filmprojektion. Diese Beinserie wird von der Kuratorin Gabriele Grawe als „erstes und damit wichtiges Zeugnis der feministischen Kunst in Luxemburg“ bezeichnet. Trotzdem blieb die Resonanz auf diese künstlerischen Inhalte damals gering und die Künstlerin, die unter anderem in der Klasse von Joseph Beuys in Düsseldorf studiert hatte, musste sich dem in Luxemburg vorherrschenden Typus des professeur-artiste anschließen und als Kunsterzieherin arbeiten. Ihre aktivistische Tätigkeit führte sie ab 1971 als Mitbegründerin des Mouvement de la libération de la femme (MLF) auch außerhalb der Kunst fort. Bis heute malt Berthe Lutgen eifrig und engagiert, zuletzt zum Beispiel den von ihr mitgetragenen ersten Frauenstreik in Luxemburg 2020.
Das Frauenwahlrecht in Luxemburg kam 1919 im Rahmen der Einführung des allgemeinen Wahlrechts zustande. Zu diesem Zeitpunkt gab es keine organisierte Frauenbewegung, die sich für das Frauenwahlrecht einsetzte. Stattdessen gab es unterschiedliche Frauengruppen, die zu anderen Themen, wie z.B. (Haus-)Frauenarbeitsrechten, Care-Arbeit, Frauen in der Politik und gegen Prostitution aktiv waren. In den 20er Jahren gab es zwei Hauptgruppen, beide vor allem im Minett basiert. Eine davon war das “Foyer de la Femme”, eine Gruppe, die aus der sozialistischen Arbeiterpartei entstand und sich recht früh, abseits von europäischen feministischen Wellen, für Abtreibungs- und Arbeitsrechte einsetzte. Jeden Mittwoch gab es von dieser Gruppe eine “Frauenseite” (page de la femme) im Tageblatt, in der Texte von und für Frauen veröffentlicht wurden. Die zweite, intellektuellere Gruppe, “Action Féminine”, war eine bürgerliche, reine Frauengruppe, die sogar eine eigene Partei gründete, und monatlich eine eigene Zeitung herausbrachte. Beide Gruppen waren u.a. von Lehrer*innen angetrieben und organisierten Strickkurse, Nähkurse, Bildung rund um Kindererziehung und Kindersterblichkeit usw. Die Gruppe wünschte sich die Vereinigung aller Frauen und thematisierte verschiedene Grundsatzfragen, auch z.B. das Thema der damals gesetzlich verankerten Nationalitätsübertragung vom Mann auf die Frau bei der Heirat. Das alles geschah dank des Einsatzes von Frauen wie u.a. Cathérine Schleimer-Kill (1884-1973), die die “Action Féminine” und deren Partei gründete und für diese im Gemeinderat von Esch war.
D’Lëtzebuerger Musikszeen ass um Kommen: ëmmer méi prominent gëtt et dobäi, op Lëtzebuergesch ze sangen an ze rappen. Wéi ass et als jonk Kënschtlerin seng Stëmm an deem Milieu ze weisen?
The Debzon huet am Februar seng éischt Single released, mam Numm “LOVE//HATE” – no siwe Joer Musik maachen: “Mir sinn e klengt Land a jidderee kennt jiddereen, dat mécht heiansdo e bëssen Angscht wann ee virhuet iergendwann Musik ze verëffentlechen a sech de Leit ze weisen.”
Am Debbie sengen Texter geet et haaptsächlech ëm Gefiller: hat wëll weisen, dass “déi méi däischter Zäiten och hir Daseinsberechtigung hunn, an dass et wichteg ass, déi Gefiller och zouzeloossen.” Hat hofft sech, dass verschidden Nolauschterer sech denken, ‘Ok, dat do kennen ech, esou denken ech och heiansdo. Ech sinn net eleng domat’.
Dat bescht un der Musik ass fir TheDebzon – wat gären d’Texter schreift, Beats mécht an och seng eege Videoen dréint – wéi villfälteg se ass, an dass ee sech net an eng Këscht oder e feste Kader dränge muss: “Ech ka mir am Moment och näischt méi Cooles virstelle wéi dat alles mat mengen enke Frënn ze maache wou sech non-stop freckt gelaacht gëtt wärend een zesumme kreativ ass.”
https://www.instagram.com/thedebzon/
Das CID Fraen an Gender, gegründet am 8. März 1992, ist ein feministisches Zentrum und ein öffentlicher Treffpunkt rund um die Gleichberechtigung zwischen den Geschlechtern. Wir setzen uns für eine feministische, inklusive und faire Gesellschaft ein, indem wir sozio-politische, pädagogische und kulturelle Projekte organisieren und in den öffentlichen Raum tragen. Unsere spezialisierte Bibliothek ist für alle Menschen zugänglich und wir stellen unsere Ressourcen kostenfrei zur Verfügung.
Wir verfolgen das Anliegen, sexistische und diskriminierende Strukturen zu benennen, sie sichtbar zu machen und ihnen konstruktiv entgegenzusteuern. Das CID leistet aktiv Sensibilisierungs- und politische Arbeit, indem wir Forderungen ausarbeiten, die einen sozialen, strukturellen und politischen Wandel in die Gänge leiten soll.
Wir besuchen Schulen, um gemeinsam mit jungen Menschen zu arbeiten, ihnen zuzuhören und ihnen vor allem jene Tools zu vermitteln, die ihnen helfen sollen, sich gegen geschlechtsbedingte Benachteiligung und Diskriminierung zu wehren. Mit unseren Workshops und Veranstaltungen wollen wir sensibilisieren, aufklären und in einen kritischen Dialog treten: Was ist eigentlich Sexismus? Was ist eigentlich Geschlecht? Wo liegen deine Grenzen? Es gilt, die Autonomie aller zu stärken und Kräfte zu mobilisieren, um jene Strukturen aufzubrechen, die Menschen aufgrund ihres Geschlechts an den Rand der Gesellschaft drängen.
Das CID hat seinen Sitz im Zentrum Luxemburgs. Mit unserer zentralen Präsenz und Sichtbarkeit beanspruchen wir öffentlichen Raum. Wir verfolgen das Ziel, unsere Gesellschaft und unser Zusammenleben aktiv um- und mitzugestalten, indem wir unsere Arbeit nach außen tragen. Wir gestalten unsere Projekte partizipativ, weil wir fest davon überzeugt sind, dass ein feministischer Wandel nur gemeinsam und mit allen Akteur*innen möglich ist. Wir sind keine Institution, die über anderen steht. Wir wollen barrierefrei für alle Menschen zugänglich sein. Mit unserer Arbeit wollen wir in das alltägliche gesellschaftliche Leben und Tun eingreifen – wir wollen brechen mit sexistischen, unterdrückenden und menschenverachtenden Strukturen. Das disruptive an unserer Arbeit? Auch 30 Jahre nach unserer Gründung, zeigen wir mit dem Finger auf jene Aspekte, die Menschen aufgrund ihres Geschlechts benachteiligen und diskriminieren. Wir schaffen einen sicheren Raum für feministischen Austausch in einer Gesellschaft, in der Menschen täglich Diskriminierung aufgrund ihres Geschlechts oder ihrer Sexualität erfahren.
What is your name, age, origin and profession?
I.M. : My name is Isabel Maria De Sousa Pereira (or Belita), I’m 55 years old and I’m originally from Coimbra, Portugal but I’ve been living in Esch for the past 27 years, with my two kids.
What do you do in life?
I.M. : I work as a cleaning agent from 6am to 2:30pm. After that I go to Esch to manage and work at my Boulangerie et Grill at the Brillplaz, which is a Portuguese Café, Bakery and Grill. I know it’s a bit confusing with the many categories, but Portuguese food culture stretches across all of gastronomy. It’s just so varied that only one category for the place doesn’t do it justice.
What made you get into the gastronomy field?
I.M. : My family has always seen its purpose in helping others, starting with my mother who had her own café in the small village we come from, Cabouco. Everyone in the family helped out in the café and it was one of the main meeting points for the community. I always loved speaking to people, hearing about their everyday, be it good or bad, and being able to put a smile on their faces with a “galão” (coffee with milk), a “pastel de nata” and a little “conversa” like “Então Maria, que tal a vida?”. Seeing how my mother was a pillar of our community, helping neighbors, families, and friends in the village through her café inspired me to continue giving to the community in the same way. But it’s a little different here in Esch, because it’s not a village of 300 people, but a city with many people from many places.
The field of gastronomy is often pointed out by feminist scholars to be a generally very male dominated field. What do you think? Do you consider yourself a feminist, and if so, do you feel like a disruption in such a male system?
I.M. : I actually think that it’s more the business part that is seen as only for men, because women have always been part of gastronomy. Even if cafés have a man as a boss, it is usually women that take on the emotional labour, smiling, comforting the clients, preparing the meals, serving drinks and taking several orders at a time while still being approachable and professional. And in my case, it’s only women that work with me. We all share our responsibilities, and try to help each other out when we can, cooking together, cleaning together and managing the finances. Maybe certain café spots want to create an atmosphere just for men, but I am proud to be a woman who comes from a long line of strong and caring matriarchs so I want my spaces to be for all. The Portuguese community here is also important to me, because sometimes we need a safe space to rejoice in our culture, and to share our stories as immigrants in Luxembourg, which are sadly often too similar. In that sense, I am a feminist, and I’m definitely disrupting men that think women can’t lead their own businesses, while taking care of the community. You can manage a business and still do it with heart, compassion and purpose.
“Nesse sentido, sou feminista… as Mulheres conseguem gerir um negocio e cuidar das suas comunidades. Negocio também se pode fazer com coração, compaixão e propósito.”
Community seems to be an important part of your cafe. Why do you put emphasis on community building and maintenance?
I.M. : Community and family are the most important things in my life. Coming from a small village with little money, those two circles are often the only ones you have that can help you survive, and that was something I wanted to contribute to. Life as an immigrant in Luxembourg is hard, and as a women immigrant even harder, so I always dreamed of having a place in which I can offer some relief and joy to that routine through Portuguese food and banter. This is not to say that my café should only be seen as
Portuguese, because it’s Luxembourgish too, just like me. The café is for all and everyone who wants to explore Portuguese-Luxembourgish culture. Portuguese people have been in Esch for so long, but it still sometimes feels like we are not welcome everywhere when we go outside of our community spaces. I see that especially working as cleaning staff, and the unfair treatment and conditions we experience with low pay, working for many hours and overworking until exhaustion. The Boulangerie et Grill is a space where people can forget that they are Portuguese Immigrants, and get to enjoy being Portuguese-Luxembourgish people of Esch, equally at home as any other inhabitant of the city. Also, having the café in one of the main spots of Esch, the Brillplaz, helps to show the face of Esch, which is also a little Portuguese. Not only Portuguese, but French, Senegalese, Greek, Cabo Verdeans, and more… The face of Esch has foreign features and we should embrace them and be proud of them. We live here, we raise our children here, we live out the one life we have here in Esch, we are of this place because this is our home, and we deserve happiness at home.
“A cara de Esch é um pouco portuguesa. Não só portuguesa, mas também francesa, senegalesa, grega, cabo-verdiana, e muitas mais. … A vida que temos vivemos a aqui, porque fazemos parte de Esch. Porque Esch é a nossa casa, e nos também temos o direito a ser felizes na nossa casa.”
Mindestens seit 1903 gibt es in Luxemburg Arbeiter*innenbewegungen, die für Arbeiterrechte, Gewerkschaften und gegen Teuerungen und hohe Lebensmittelpreise etc. mobilisierten. Während des Krieges wurden diese Bewegungen stärker, was dann 1921 zum wichtigsten Gewerkschaftsstreik führte. Es gab also Aufstände und organisierten Widerstand, bei dem Frauen genau so beteiligt waren wie Männer, indem sie Reden hielten, sich gewerkschaftlich organisierten und in der Arbeiterpartei aktiv waren. Historisch werden Frauen jedoch nicht nur politisch aus dem Diskurs Luxemburgs exkludiert, sondern heute noch immer aus der luxemburgischen Arbeitergeschichte ausgelassen. Frauen waren nicht nur im 1. Weltkrieg wegen des Arbeitskräftemangels in den Minen und Hochöfen beschäftigt, sondern auch sonst vermehrt in Fabriken, wie der Zement-, der Handschuh- und der Zigarettenfabrik, in den Sources Belval, als Verkäuferinnen, Lehrerinnen, Sekretärinnen, sowie bei der Betreuung von Bettgängern – von der Arbeit im Haushalt und der Kinderpflege gar nicht zu sprechen. Eine bedeutende Person ist hier u.a. Lily Becker-Krier (1898-1981), die sich früh in der sozialistischen Partei engagierte, im Gewerkschaftsbüro arbeitete und um die 20er Jahre versuchte, eine Frauengewerkschaft aufzustellen. Im 2. Weltkrieg war sie im Widerstand und floh schliesslich in die USA.
“Aufgewacht! Kameradinnen! (…) Schwester, Du, die tagtäglich in der Fabrik in staubiger Atmosphäre schwere Arbeiten verrichten musst; Freundin, Du, die im luftlosen Kontor gekrümmt vor großen Büchern sitzest; Du, Kollegin, die im Atelier sich die Hände blutig sticht; Du, Kameradin, die um einen Hungerlohn den ganzen Monat hinter einem Ladentisch stehst; Ihr Alle, die Ihr Euch sorgt und müht, kommt zu uns, mit uns.” Lily Becker-Krier in der Zeitschrift “Der Proletarier”
Wat huet Klimagerechtegkeet mat Feminismus ze dinn?
Net jidereen*t ass d’selwecht vun der Klimakris betraff. Weiblech sozialiséiert Mënsche leide méi staark ënner Naturkatastrophe, wéi männlech sozialiséiert Mënschen. Dat duerch déi geschlechterbaséiert, onfair Aufgabeverdeelung an der Gesellschaft.
Grad am globale Süde si Frae staark dovu betraff: Si hunn en desequilibréierten Zougang zu Ressourcë wéi Geld, Bildung a medezinescher Versuergung, zu Beschäftegung a Landrechter[1]. Bei Naturkatastrophen iwwerliewe manner Frae wéi Männer, well se sech an de meeschte Fäll ëm de Stot an d’Famill këmmeren an domadder schlecht u Warnsystemer ugeschloss sinn. Souguer den Taux vu Prostitutioun a Gewalt géint Frae ginn a Krisen Zäiten an d‘Luucht[2].
Wéi ass Lëtzebuerg dovu betraff?
Nach ëmmer ass d’Majoritéit vun Entscheedungspositioune vu männlech sozialiséierte Mënsche besat. Doduerch si Gesetzer, an an dësem Fall Klimaschutzmoossnamen, och staark vu patriarchalen Denkmuster gepräägt an och d’Prioritiséierung vun de Secteure fält anescht aus[3].
Lëtzebuerg ass do e gutt Beispill: 12 Frae goufen an dat momentaant Parlament gewielt a representéieren domadder nëmmen 20% vun den Deputéierten. Par Rapport zum Parlament virdrun ass dat souguer e Réckgang an eist Land läit ënner der internationaler Moyenne (23,6%). Dat ass dowéinst kritesch, well Fraen opgrond vun hirer sozialer Positioun aner Erfarungswäerter hunn, déi hëllefe géinge fir aner politesch Vuen a Léisungen op den Dësch ze bréngen[4].
Och ass d’Klimabilanz ofhängeg vum Gehalt. Frae verdéngen an der Moyenne manner a stoussen doduerch manner CO2 aus[5].
Et gëtt zu Lëtzebuerg zwar eng theoretesch Loun-Gläichheet, mee laut der JIF ass déi net erreecht, sou laang e groussen Deel vu der Aarbecht, déi meeschtens Frae leeschten, net als richteg Aarbecht ugesi gëtt[6].
Genau aus deem Grond brauche mer eng feministesch Approch bei der Klimapolitik! Beim Erreeche vun de Paräisser Klimaziler sollt verhënnert ginn, dass sech Inegalitéiten an Diskriminéierung verstäerken a mir mussen déi patriarchal Strukturen an eiser Gesellschaft ofschafen!
[1] https://centreforfeministforeignpolicy.org/journal/2019/7/7/one-struggle-one-fight-pldoyer-fr-eine-feministische-klimapolitik[2] https://www.klimareporter.de/protest/klimaschaedliche-maennerwelten
[3] https://enorm-magazin.de/gesellschaft/gleichstellung/feminismus/feminismus-und-klimawandel-keine-klimakrise-ohne-geschlecht
[4] https://cid-fg.lu/allgemein/wahlanalyse/
[5] https://www.klimareporter.de/protest/klimagerechtigkeit-braucht-feminismus
[5] https://www.umweltbundesamt.de/presse/pressemitteilungen/wer-mehr-verdient-lebt-meist-umweltschaedlicher
[6] https://fraestreik.lu/revendications-2021/
Méi wéi Sex ass ee queerfeminischen, sexpositive Podcast. All zwou Woche schwätze mir iwwer een Thema, wat mat Sexualitéit, Kierper oder Gefiller ze dinn huet. Mir verstinn eis net als Opklärungssendung à la Dr. Sommer, mä diskutéieren oppen an ziele virun allem aus eisen eegenen Erfarungen. Eis ass et wichteg, verschidde Stëmmen zu Wuert kommen ze loossen, dofir luede mir och reegelméisseg Gäscht an de Studio. Nieft eise längere Gespréicher gëtt et awer och an all Episod eng Rubrik, wou Sex-Mythen enttarnt, Praktiken erkläert oder och emol Froe beäntwert ginn.
Iwwer Sex gëtt vill geschwat, ass do wierklech nach ee Podcast néideg? Mir soen: Jo! Engersäits, well mir et op Lëtzebuergesch maachen, wat et wierklech net méi gouf, zanter datt d’Marie-Paule Monitor-Peffer mat hirer Radiossendung opgehalen huet. An anerersäits, well et net nëmmen drëm geet, iwwer Sex ze schwätzen, mee ëm d’Art a Wéis, wéi dat passéiert. Eis ass een oppenen, éierlechen Ëmgangstoun wichteg. Queerfeministesch a sexpositiv iwwer Sex schwätzen heescht fir eis: Keng Tabuen hunn, net skandaliséieren, an trotzdeem Gefiller a Gedanken eescht huelen. Doduerch, datt mir déi üblech “haha, Sex!” oder “uiuiui, Porno!”-Denkmuster opbriechen, kann een*t sécher dovunner schwätzen, datt mir den Diskurs iwwer Sex zu Lëtzebuerg disrupten.
Méi wéi Sex ass ee Projet vu Graffiti, de Jugendsendungen um Radio Ara a gëtt fir déi 4. Staffel vun der Direction de Santé finanziell ënnerstëtzt. Dir fannt all eis Episoden op de gängege Podcastplattforme wéi Spotify an op sexpodcast.lu
LEQGF a pour but de faire connaître les études queer, sur le genre et les féminismes au Luxembourg et à différents publics, d’encourager la production et la diffusion de savoirs et d’outils sur le genre, les sexualités et les féminismes, et de promouvoir la recherche et les enseignements dans ces domaines d’études.
Son activité est axée sur la transmission et la production de savoirs.
D’ro’d Wullmaus war eng Schüler*innen- a Studéierendenzeitung, déi fir d’éischte Kéier am Februar 1970 eraus koum. Beaflosst vun der 68er-Beweegung an den Nopeschlänner koume vill Studéierender zeréck op Lëtzebuerg a wollten och déi heemesch Gesellschaft vun den prüde Moralvirstellungen befreien, déi staark vun der kathoulescher Kierch beaflosst waren.
An deenen 38 Ausgabe vun der Wullmaus déi bis 1980 erschéngt sinn, gouf net nëmmen zu enger marxistescher Revolutioun ofgeruff, géint de Vietnamkrich gewiedert oder bis hin zu Geriichtsprozesser mat “obszönen” Karikature provozéiert – et goufen och laut dem Danny Hoenen déi éischt feministesch Zeitungsartikel zu Lëtzebuerg publizéiert. “Die Emanzipation der Frau” ass den éischte feministeschen Artikel an der Wullmaus an ass 1970 an der sougenannter Pornonummer 5 eraus komm. Als Reaktioun op dësen Artikel an op d’Fro hin ob d’Wullmais sech dann als “Feministen” bezeechne géifen, gouf den Artikel “Marxismus und Feminismus” publizéiert. D’Wullmais géingen hanner dem Artikel stoen, mee wiere keng “Feministen”, well d’Proletariat sech emanzipéiere misst, éier iwwerhaapt un de biergerleche Feminismus geduecht kéint ginn. Ausserdeem géing Gläichberechtegung am kapitalistesche System souwisou kee Sënn maachen, well se just gläicht Recht op gläich Ausbeutung bedeite géif.
Obschonns d’Membere vun der Wullmaus, déi bis haut gréisstendeels anonym bleiwen, sech géint d’Bezeechnung “Feminist” gewiert hunn, hu si bis zu hirer leschter Ausgab feministesch Aarbecht geleescht. An hiren Artikelen hu si oppen an humorvoll iwwer Theme geschriwwen, déi bis dohin an der lëtzebuergescher Gesellschaft tabu waren: weiblech Sexualitéit an d’Vernoléissegung vum weiblechen Orgasmus, Masturbatioun, Gläichberechtegung, Selbstbestëmmung, an d’Legaliséierung vun der Homosexualitéit.
D’feministesch Disruptioun, déi vun der Wullmaus ausgoung, huet der feministescher Beweegung zu Lëtzebuerg wichteg Denkustéiss geliwwert, déi nohalteg d’Liewe vun den Lieser*innen an och Memberen – vun deene vill spéider z.B. beim MLF (Mouvement de libération des femmes) oder GRF (Gruppe revolutionärer Frauen) aktiv goufen – beaflosst hunn.
Zitat aus dem Artikel: “Der sexuelle Stellenwert der Frau”, Ro´d Wullmaus Nr .14
“Von Anfang an wird der biologische Stellenwert der Frau zum Maßstab ihres Schicksals gemacht. Es wird der Frau nicht erlaubt, über die Natur, die ihr eigener Körper darstellt, zu verfügen, sie zu formen, sie zu verändern. Der Körper bleibt ein abstraktes Stück Natur, abstrakt deshalb, weil der Körper der Frau nur das ist, als was der Mann ihn anschaut; er ist so wie der Mann ihn sich vorstellt, wenn er ihn als Objekt benutzt. Der Körper der Frau bleibt Werkzeug zur Reproduktion der Gattung.
Die Beziehungen zwischen Mann und Frau entsprechen etwa dem Verhältnis zwischen Herrschenden und Beherrschten. In der Ehe bildet die Frau das Proletariat, während der Mann mit dem Bourgeois gleichzusetzen ist (Engels). Man kann die Situation der Frau mit der eines unmündigen Kindes vergleichen; in unseren Gesetzen weist man sie unter die Rubrik: Kinder und Idioten, (..)”
Ee Projet vum Anouk Flesch an dem Claire Faber
Wat war är initial Iddi hanner dem Projet?
Eis Iddi war et, eng Portraitsserie ze maachen iwwer e Grupp Mënschen, deen ënnervertrueden ass an der ëffentlecher Wahrnehmung. Déi Iddi ass matten an der Coronapandemie entstan, wéi kulturell Veranstaltunge verbueden an d’Konschtinstitutiounen zou waren. Dofir wollte mir eis op d’Kulturzeen fokusséieren a méi genau op d’visuell Konscht. Et ass eis opgefall, dass mir trotz Interessi wéineg visuell Kënschtlerinnen zu Lëtzebuerg kannt hunn, an dat wollte mir änneren.
Wat hutt dir iech vum Projet erhofft?
Am Ufank ware mir ons nach net sécher iwwer d’Ampleur, déi eise Projet sollt hunn. Insofern hu mir eis keng konkret Hoffnunge gemaach, ausser, dass mir méi Bewosstsinn fir d’Fraen an der lëtzebuergescher Konschtwelt schafe wollten. Eréischt wéi mir e puer Portraite gemaach haten, hu mer gemierkt, dass et vill ze weisen an ze soe gëtt, an hunn dofir d’Tageblatt gefrot, ob si un der Publikatioun vum Projet interesséiert wieren.
Wat fir eng Konsequenzen hat är Interviewserie? Hutt dir eppes Bestëmmtes draus geléiert? Gouf eppes an d’Rulle bruecht?
Mir hunn eng grouss Zuel an Diversitéit vu Kënschtlerinne vun oder zu Lëtzebuerg kennegeléiert. Leider feelt et u Plattformen, wou si sech kenneléieren a fir hir Causen asetze kënnen. Mir si frou, wann eise Projet hinnen esou eng Plattform bidde kann. An den Interviews gouf kloer, dass et fir Fraen an der Konschtwelt spezifesch Erfarungen, Barrièren a Problemer gëtt, déi an der Politik sou wéi an der Kulturzeen am Allgemenge berécksiichtegt gi mussen. Quasi all d’Kënschtlerinnen hu schonn implizitten oder explizitte Sexismus erlieft a kritiséieren, dass männlech Artisten et oft méi einfach hunn, a Konschtinstitutiounen eran ze kommen. Doriwwer hinaus feelt et un enger ëffentlecher Konschtschoul, déi technescht Wëssen a gesellschaftlecht Bewosstsinn fir Konscht a Konschthandwierk weider gi kéint, an u bezuelbarem Wunnraum, deen och als Ateliere genotzt gi kéint. Duerch eis Serie si sech vill Kënschtlerinne bewosst ginn, dass hir Problemer keen Eenzelfall sinn, mee dass dat alles vill kreativ Frae betrëfft.
Wat ass ären nächste Schrëtt?
Fir de Moment preparéiere mir d’Ausstellung vum fr_a_rt-Projet, déi vum 7. bis den 12. Mäerz am Ale Stadhaus zu Déifferdeng stattfanne wäert. Eis Serie ass allerdéngs ofgeschloss – mir haten eis als Ziel gesat, wärend engem Joer all Woch ee Portrait ze verëffentlechen, also 52 am Ganzen. Déi stelle mir weiderhin op eisem Instagramaccount vir.
D’Thema vum Zine ass “Feminist Disruption”: wéi definéiert dir dat? Zielt dir äre Projet och derzou?
Fir eis heescht « Feminist Disruption », dass et e relativ abrupte Systemwiessel gëtt, no deem Fraen* net méi op Basis vun hirem Gender oder Geschlecht diskriminéiert ginn. Och wa mir dat interessant fannen, denke mir, dass eis Interviewserie éischter op e progressiven, luese gesellschaftleche Wandel hin zu manner Sexismus hiweist. Dee vu Männer geformte System gëtt vu Fraen esou verännert, dass en ëmmer manner diskriminéiert. Dat si Fraen an ale méigleche Positiounen – vun der Kulturministesch Sam Tanson iwwer Muséesdirekteschen bis hin zu Konschtprofessorinnen. Dass mir exklusiv Kënschtlerinne portraitéiert hunn, ass an eiser Usicht net onbedéngt disruptiv, mee korrigéiert dat existent Ongläichgewiicht
Dir kënnt d’Interviewserie op tageblatt.lu noliesen.
Eva Siewert war eine deutsche Journalistin, Schriftstellerin, Radiosprecherin und Opernsängerin, die von 1932 bis 1938 Chefredakteurin und dreisprachige Sprecherin für das neu gegründete “Radio Luxemburg” war. Sie war in Luxemburg sehr beliebt und wurde die “Stimme Luxemburgs” genannt. In Deutschland jedoch galt sie eher als Feindin, weil sie “Halbjüdin” war und sich offen gegen die NSDAP aussprach. Um 1938 begegnete sie Alice Carlé, die beiden verliebten sich und in einem Briefwechsel sagt Siewert von sich selbst, sie habe nicht nur „sehr männliche Gefühle“, sie sei überhaupt „verdammt männlich“. Die politische Verfolgung durch die Nazis hatte für Eva und Alice schwerwiegende Folgen: 1943 wurde Alice Carlé von der Gestapo festgenommen, nach Auschwitz deportiert und dort umgebracht. Siewert selbst wurde mehrmals festgenommen, bekam Geld- und Haftstrafen. Nach dem Krieg lebte sie mit gesundheitlichen Problemen und in ziemlicher Anonymität in Berlin und war bis zu ihrem Tod in der zweiten deutschen Schwulenbewegung aktiv.
“Ich habe in der Zeit meiner dortigen Tätigkeit in fast allen Ressorts des Senders Einfluss genommen und war sowohl mit Programmzusammenstellungen wie musikalischen Einstudierungen, [dem] Aufbau des Schallplattenarchivs, der Bibliothek, Karteien, wie mit den Nachrichtendiensten, Übersetzungen, Verfassen von Vorträgen über alle Arten von Themen wie auch mit dem durchgehenden Ansagedienst in drei Sprachen beschäftigt. Der Sender hatte eine stark antifaschistische Tendenz.” Eva Siewert in ihrem Lebenslauf, um 1948
“Die schönste Nebensache der Welt” – sou gëtt oft iwwer Fussball tituléiert an dach schéngt et wéi wann dëse Saz just fir d’Männer reservéiert wier.
Am Zäitgeescht vun den 1970er, wéi queesch duerch Europa d’Verbueter géint de Fraefussball gefall sinn, goufen och zu Lëtzebuerg éischt Clibb gegrënnt. 1972 da gouf déi éischt offiziell Liga zu Lëtzebuerg gespillt – 50 Joer si säithier vergaang, a wat genau an där Period geschitt ass, wëll elo eng Ekipp am Documentaire-Film “Um Ball” noerzielen:
Souwuel an de 70er wéi an den 80er gouf just bedéngt offiziell gespillt. Dacks koum et zu Ausfäll, well net genuch Spillerinnen do waren – Traineren aus der deemoleger Zäit soen awer och, dass et am Interessi vun der Federatioun war, kee Fraechampionnat ze hunn.
Am turbulenten éischte Véierelsjoerhonnert Fraefussball ginn et Versich, eng Nationalekipp ouni d’Federatioun ze grënnen, e BeNeLux-Tournoi a mam Progrès Nidderkuer eng Ekipp, déi jorelaang duerch d’Belsch an Däitschland turnt, fir iwwerhaapt kënne Fussball ze spillen.
Eréischt Uganks den 2000er, wéi de Fraefussball international aus senger Nisch erausbrécht, geet och d’Zuel un de lizenzéierte Spillerinnen an d’Luucht. D’Zuel vun den aktiven Ekippe verdräifacht sech, aus enger Liga gi véier an och fir Meedercher ënner 14 Joer gëtt et lo ausserhalb dem Wohlwollen vu Männerekippen d’Méiglechkeet, am Veräin Fussball ze spillen.
No engem hallwe Joerhonnert ass et dann esou wäit: d’FLF mellt d’Nationalekipp eng éischte Kéier bei enger WM-Qualifikatioun un – an direkt am 3. Spill kënnen d’rout Léiwinne géint Nordmazedonie gewannen. De Schlussmatch vun der WM-Qualifikatioun wäert am September an England sinn – dem Heemechtsland vum Fussball.
Eng gesammelt Geschicht vum Lëtzebuerger Fraefussball gëtt et bis elo net – genau sou wéineg wéi Videomaterial aus de 70er an 80er. Den Documentaire “Um Ball” ass domat den éischte Projet, dee sech mat der Visibilitéit vum Fraefussball zu Lëtzebuerg auserneesetzt, an domat parallel och d’Fro opwerft, inwiefern de Fraesport vun der Roll vun der Fra an eiser Gesellschaft ofhängeg ass.
D’Première vum Film ass den 20. an 21. Oktober am Ale Stadhaus zu Déifferdeng am Kader vun Esch2022, bei engem Film soll et awer net bleiwen.
Bei Pisten, Froen oder Umierkunge kënnt Dir Iech hei bei der Ekipp mellen: unedeuxasbl@gmail.com
Reegelméisseg Updates iwwer de Projet gëtt et iwwer facebook & Instagram (@umball.film)
queer loox ass eng Serie vu queer-feministesche Veranstaltungen a Filmowenter zu Lëtzebuerg. All zwee Méint fanne Filmvirféierunge statt, et gi Spillfilmer, Dokuen, Experimentalfilmer an ethnologesch Aarbechte virgefouert. queer loox beschreift sech selwer och als queer-feministesche Raum, als Treffpunkt fir sech auszetauschen. D’Evenementer fannen an der Reegel an de Rotonden statt. All Informatiounen zu queer loox fënns du op hirem Site: queerloox.lu
Yvonne Useldinger war eine luxemburgische Aktivistin und Widerstandskämpferin. 1938 trat sie der Kommunistischen Partei bei und 1940 heiratete sie Arthur Useldinger, der in der kommunistischen Partei und im Widerstand führende Positionen hatte. Nach einer Festnahme und Freilassung durch die Gestapo 1941 wurde sie 1942 mit ihren Eltern verhaftet und brachte im Gefängnis in Trier ihren Sohn zur Welt. 1943 wurde sie ins Frauen-KZ Ravensbrück deportiert, wo sie später Teil des illegalen Lageruntergrunds wurde. Sie führte dort ein Tagebuch, was eines der wenigen überlieferten Dokumente aus dem KZ Ravensbrück ist. Nach der Befreiung des KZs wurde sie nach Schweden evakuiert und kam 1945 schon nach Luxemburg zurück, wo sie zusammen mit anderen Mitgliedern der kommunistischen Partei, die aus KZs oder aus dem Exil zurückgekehrt waren, die Vereinigung “Union des Femmes Luxembourgeoises” gründete, die sich für Frauenrechte und soziale Themen einsetzte.
Julia Harnoncourt ist Historikerin und im Rahmen ihrer wissenschaftlichen Arbeit beschäftigt sie sich mit Ungleichheit im weitesten Sinne. Als Teil des “REMIX Team” am C2DH der Universität Luxemburg hat sie für die Ausstellung “Remixing Industrial Pasts” (Esch2022, Massenoire, 27.02.-15.05.2022) die Rolle der Frau im Minett recherchiert. In diesem Zine verteilt findet ihr, basierend auf einem Gespräch mit ihr, kurze Texte zu feministischen Frauen und Frauenbewegungen in Luxemburg zwischen 1900 und 1950.
Was bedeutet Kanonerweiterung?
Unter dem Begriff Kanon versteht man im Bereich der Kunstgeschichte eine Zusammenstellung von Künstler*innen und Werken, welche einen herausgehobenen Wert, beziehungsweise eine normsetzende und zeitüberdauernde Stellung besitzen. Der Kanon bezieht sich demnach auf die Werke und Künstler*innen, welche eine im Mainstream überdauernde Berühmtheit besitzen. Die Künstler*innen, welche in diesem Kanon beinhaltet sind, sind zum Großteil weiße Cis-Männer. FLINTA* und POC Künstler*innen werden weitestgehend aus dem kunsthistorischen Kanon ausgeschlossen. Es fehlt an Informationen und Ressourcen um die Werke dieser Personen aufzuarbeiten. Feministische Kunsthistoriker*innen begannen in den 70er Jahren damit, sich dieser Lücke zu widmen und die Werke von bis dato vergessenen Künstler*innen zurück in den Mainstream zu bringen.
Block B: Uleedung an Opruff
Als FLINTA-Persoun, déi politesch aktiv gi wëll, steet ee verschiddenen Hürde géigeniwwer. Et mangelt oft u Ressourcen an Connectiounen zu politesch aktive Gruppen. Politesch Sphären si staark männlech gepräägt a berouen op patriarchalesche Strukturen, déi FLINTA-Persounen aktiv aschränken an ausgrenzen. Usozialiséiert Denkmusteren a Verhalensreegele sti weiblech sozialiséierten a weiblech präsentéierende Persounen och am Wee.
FLINTA-Persoune gëtt eng gewëssen Konfliktangscht an een Bedürfnis no Harmonie operluecht. Et gëtt een*t op déi klassesch weiblech Roll vun der/dem Mediator*in an Ënnerstëtzer*in reduzéiert. Alles wat aus dësem Bild erausfält kann zu internaliséierter Schummt féieren. Et schummt ee sech wann ee géint de Status quo geet. Doraus resultéiert d‘Angscht net genuch ze sinn
ze scheiteren
net legitim ze sinn
net eescht geholl ze ginn
keng Gefiller ausdrécken ze dierfen
ze vill Plaz anzehuelen
viru Backlash
Des Ängscht ginn duerch d’patriarchalesch Konstrukter a politesche Beweegunge weider ënnerstëtzt. Nei Memberen hunn oft Schwieregkeete Fouss ze faassen. D’Angscht net belies genuch ze sinn an net genuch ze wëssen steet jidderengem um Ufank am Wee. Vermëscht mat der usozialiséierter Schummt vu FLINTA-Persoune kann dat dozou féieren datt ee ni selwer politesch aktiv gëtt. Dofir ass et wichteg datt een*t sech bewosst ass datt:
… Emotiounen ze hunn an auszedrécke wichteg ass
… Jiddereen*t d’Recht drop huet Platz anzehuelen
… D’Majoritéit vun de Léit a politesche Beweegungen sech och konstant selwer a Fro stellen
… Datt duerch erlieften Erfarunge gesammelt Wëssen akademeschem Wëssen net ënnerleeën ass
… Du näischt dofir kanns, wann aner Léit op dech projezéieren
… Et normal ass Feeler ze maachen. Nëmmen doduercher kann ee sech verbesseren a weiderentwéckelen
… Du strukturell Kritik géigeniwwer Gruppéierungen, Kreesser, etc. ausübe kanns an deenen s du aktiv bass bzw. gi wëlls
… Den éischte Schrëtt ëmmer schwéier ass, mee datt sech d’Majoritéit vun de Léit an enger Grupp iwwer all Member freeë wäerten
… et ëmmer Leit gëtt déi sech mat dir solidariséiere wäerten. Dowéinst sich dir Leit a Gruppéierunge mat deenen s du dech gutt verstees a probéiert zesumme strukturell eppes ze änneren
To Do:
1. Du bass interesséiert un enger Organisatioun a wëlls bei hinne matmaachen, mee du traus dech net? Schreif hinnen direkt eng Noriicht! Du kanns dat! You go person!
2. Lies dir den How to Gewaltfräi Kommunikatioun duerch a probéier en an dengem Alldag unzewenden.
3. Du bass schonn an enger Gruppéierung an hues Loscht méi wäit ze goen a strukturell Kommunikatiounsmusteren an denger Grupp ze änneren?
Dann schaff Kommunikatiounstools aus (Riednerlëschte mat limitéierte Schwätzzeiten, Redestab, …) an diskutéier am Grupp iwwer är Méiglechkeete Gewaltfräi Kommunikatioun ëmzesetzen.
Les collages contre les féminicides, c’est qui et c’est quoi?
Les collages contre les féminicides, c’est plusieurs choses. C’est d’abord un moyen pour des groupes non mixtes (nous n’invitons pas les hommes cisgenres) de reprendre le pouvoir sur la rue. Cet espace qui nous est habituellement dénié, nous décidons de l’investir, la nuit et en groupe, pour y prendre la place à laquelle nous avons droit. Au départ, nous collions uniquement des slogans liés aux féminicides, excédées de voir que le sujet n’avait pas de traitement médiatique alors que nos sœurs mourraient chaque jour parce qu’elles étaient femmes. Peu à peu, nos sujets se sont élargis pour englober tout ce qui touche à l’oppression patriarcale. Nous avons une esthétique bien spécifique qui permet à nos messages d’être identifiés du premier coup d’œil, et l’espoir qu’en voyant nos mots sur les murs des femmes se sentent soutenues et reconnues. Nos slogans s’adressent donc autant aux autres femmes (« je te crois », « tu n’es pas seule »…) qu’aux agresseurs et aux pouvoirs publics. Pouvez-vous croire qu’au Luxembourg, nous n’avons pas de chiffres officiels sur les féminicides?
Quand on a décidé de parler des pratiques de révoltes féministes au Luxembourg on a tout de suite pensé à vous. Qu’est-ce que le titre du zine “feminist disruption” t’inspire? Est-ce que tu considères que les collages féminicides en font partie?
Oui, bien sûr! On ne croit pas que la nouvelle société dont on a besoin arrivera en la demandant gentiment. Je crois que notre collectif fait partie de cette disruption, d’une manière qui lui est propre. Nous sommes un collectif autogéré et intersectionnel, et nous soutenons les autres luttes et les autres collectifs (comme la grève des femmes de mardi).
Quels sont les objectifs de vos actions?
Nous voulons à la fois participer à une prise de conscience, montrer aux agresseurs que nous sommes là et soutenir les victimes. Mais le volet reprise de pouvoir sur l’espace public est aussi vraiment important. Les sorties collages sont des moments forts de sororité, où nos histoires individuelles sont facilement partagées, des histoires que parfois nos proches ne connaissent pas. C’est un exutoire de coller son histoire sur un mur, et c’est libérateur de sortir la nuit dans l’espace public sans garder ses clés entre ses doigts.
Quelles en sont les conséquences sociétales jusqu’à maintenant? Quelle a été la réception d’un tel mouvement au Luxembourg?
Nous sommes remarquées dans le paysage urbain, en mal ou en bien. Souvent, nos collages sont arrachés en moins de 24h; nous voyons les traces des ongles qui s’acharnent à décoller nos mots. Parce que se voir confronté aux faits dérange ? Il ne se passe pas une sortie sans que nous soyons abordées agressivement par des hommes, mais nous sommes aussi souvent encouragées par des passant-es. Plusieurs membres du collectif ont déjà été inquiétées par les forces de l’ordre. Nous n’avons toujours pas de suivi officiel des chiffres sur les féminicides. Qu’est-ce qu’un pays qui attaque ses militantes dit? Pourquoi sommes-nous inquiétées quand on pose nos revendications légitimes sur les murs et que l’on dénonce des crimes, quand les auteurs de ces crimes s’en sortent impunément?
Est-ce que faire partie de ce collectif a un impacte sur ta vie privée?
J’étais déjà engagée sur d’autres causes avant de rejoindre les colleuses, en particulier sur l’écologie. Il n’y a pas de secret : plus on s’engage, plus on se rend compte que les combats ne sont pas isolés et que l’un ne va pas sans l’autre. J’avais donc déjà expérimenté ce que l’engagement apporte en termes de rencontres, de développement de l’esprit critique, d’empowerment… Chez les colleuses, je trouve que les échanges en mixité choisie permettent des échanges profonds, qui me permettent de me déconstruire de plus en plus. Ce qui provoque forcément des discussions avec mes proches à l’extérieur du collectif! Je me suis éloignée de certaines personnes, j’ai ouvert des discussions avec d’autres. Mais, je crois que notre impact est plus fort auprès des personnes que nous ne connaissons pas, d’autant que nous ne crions pas sur les toits notre appartenance au groupe donc tout mon entourage ne le sait pas.
Quelle était ta motivation initiale pour intégrer le collectif et comment as-tu fait pour l’intégrer?
J’avais déjà croisé des membres de groupes parisiens et j’étais sensible à ce mode d’expression. J’ai rencontré une colleuse et l’ai accompagnée à une session de préparation de slogans, et je ne suis jamais repartie. On peut nous rejoindre en nous écrivant sur Instagram @collages_feminicides_lux
D’Plaz vu FLINTA*s ass net just am ëffentleche Raum, a Stroossen an a Parks, et ass och doheem, et ass op der Schaff, et ass an der Schoul, op der Uni, a gemeinschaftleche Raim. D’Plaz vu FLINTA* Persounen ass iwwerall. An all Persoun huet e Recht, sech iwwerall sécher a wëllkomm ze fillen.
Dofir ass et esou wichteg, datt “safe spaces” (sécher Plazen) fir eis an duerch eis an alle Beräicher (ëffentlech, privat, op der Aarbecht, an Associatiounen etc) geschaaf gi. Idealerweis, wa mer an enger gerechter a sécherer Welt géinge liewen, misste mer keng safe spaces kreéieren. Mee an dëser Welt liewe mer haut nach net. Dofir musse mir zesumme schaffen, kollektiv Responsabilitéit iwwerhuelen an de System veränneren, dee Fraen, Non-Binary Leit, Queer Leit, Trans Persounen, Leit mat Behënnerungen an BIPoC ënnerdréckt, gefäerdet an ausbeut.
E “safe space” ass eng Plaz, wou sech FLINTA* Persounen, déi duerch d’Patriarchat ausgeschloss an attackéiert ginn, sécher an empowered fillen kënnen. Eng Plaz, wou mir zesumme kommen, wëllkomm sinn, wou eis Gender an sexuell Identitéit net marginaliséiert ginn. Wou een*t Accès zu Informatioun, Educatioun, Support a Verständnis huet a sech austauschen an uvertrauen kann. Wou mir eist Selbstbewosstsinn an eis Connectioun zoueneen an der Welt stäerke kënnen. Et ass eng Plaz, wou ee kenger Diskriminatioun, kenger Belästegung a kengem emotionalem oder physeschem Schued ausgesat gëtt. Sou Plazen, déi sech z.B. als Kommunitéits-Raim oder Bars gestalten kënnen, erlabe FLINTA*en, si selwer ze sinn, zesummen ze kommen a sech zesummen ze organiséieren.
How to:
1. Informatioun
Fir en Verständnis vun de Besoinen vu FLINTA Persounen ze kréien, muss ee sech de Problemer a Geforen deene mir ausgesat sinn, bewosst sinn. Wann een e safe space kreéiert, sollt een*t dësen inklusiv gestalten, andeems een*t Accès garantéiert. Et geet net just duer, sech am Viraus ze informéieren, mee am Sënn vun der Intersektionalitéit (>Glossaire Sait XXX) muss ee flexibel sinn, fir op all Mënsch, deen Exklusioun ausgesat ass, agoen ze kënnen. (FLINTA*en, queer Leit, wéi och BIPoC a Leit mat Behënnerungen)
En Safe space ze kreéieren, ass en Prozess, den net ophält. Dowéinst sollt een*t säin Bewosstsinn ëmmer weider fir all Forme vun Exklusioun ausbilden.
2. Konsens
Et ass gutt, kloer Reegelen opzestellen an ze verdäitlechen, datt all Form vun oppressivem Verhalen, sexueller Belästegung, Sexismus, Rassismus, Homophobie, Transphobie an all Forme vu Gewalt inakzeptabel sinn. Dat implizéiert och eng Struktur, déi benotzt gëtt, wann een Iwwergrëff trotzdeem geschitt.
Allgemeng sollte beim Beschwätze vu sensibelen a verstéierenden Inhalter Trigger-Warnunge gemaach ginn, an d’Privatsphär a Vertrauenn sollte respektéiert a garantéiert ginn.
3. Visibilitéit
Fir de Raum inklusiv ze maachen a visuell ze gestalten, kann een duerch Plakater, Fändelen (z.B. Reebou- an Trans-Fändelen, visuell Representatioun vu BIPoC, Behënnerungen), Stickeren etc. FLINTA* Persounen explizitt abannen. Dat garantéiert, dat een*t wëllkomm a sécher an dësem Raum ass. Bei geplangten Eventer z.B. kann een*t dëst och maachen, andeems een*t dës kloer als inklusiv fir FLINTA* Persounen ukënnegt an Accès-Details ugëtt.
4. Accessibilitéit
Accès-Details sinn alles, wat eng Persoun betreffen kéint, déi besonnesch Besoinen am Alldag huet. Et ass wichteg, Events kloer unzekënnegen, fir dass esou vill wéi méiglech Leit dohinner komme kënnen.
E puer Beispiller sinn:
– Wéi kënnt een dohinner? Wéi vill Leit wäerten do sinn? Wéi haart ass et, wat fir Triggers sinn do?
– Accès vum Gebai mat Rollstull oder anerem kierperlechen Handicap
– Pausen a Quiet Spaces
– Genderneutral Toiletten
– Handsignaler fir Diskussiounen
– Covid-Tests, Ofstand, Hygienemossnamen
– Medien: Bildbeschreiwungen, Iwwersetzungen, Ënnertitelen
5. Sprooch
Och accessibel an inklusiv Sprooch, déi explizitt Fraen, non-binär- an Trans Persoune referéieren, sinn Deel vun engem safe space. Maach Statements an bezéi Stellung zu Themen, déi FLINTA* Persounen uginn.
Dëst kann een*t maachen andeems een*t
– seng Pronomen nennt wann een*t sech virstellt (ouni Zwang)
– genderneutral Sprooch benotzt (Wierder benotzt, déi net op Geschlechter verweisen)
– all Mënsch Zäit a Raum gëtt, ze schwätzen an sech auszedrécken
– Wierder erkläert, déi vläicht net all Mënsch kloer sinn
Andeem s du weis, datt s du fir eng feministesch Approche an allen Beräicher vum Liewe bass, déi Fraen, Meedercher, Trans- an Non-Binär Persounen vun allen sexuellen Orientéierungen, Hautfaarwen, soziale Schichten a kulturellen Hannergrënn inkluéiert, fërders du eng Welt, déi Gläichheet a Virsuerg fir all Mënsch garantéiert.
“Take Back the Night” is an interactive event that creates awareness, empowers survivors and educates the community about sexual violence. It originated in the 1960s in Belgium and England. It criticises how Cis-men take up space in public environments and how they limit the freedom of FLINTA-people through their actions.
Through protests and marches during the night FLINTA-people take back the street and create a safe space for them to freely go out at night. The JIF organizes a “Take Back the Night” event every year on the 31st of October. But you do not have to limit yourself to pre-organised events. Organise something with your friends. Take back the night!
Einleitung
D’Sprooch ass net just eng Aart, wéi mer d’gesellschaftlech Realitéit erëmginn, mee och wéi mer dës schafen. Sprooch huet domat d’Muecht, Denken an Handele vu Mënschen ze beaflossen an ze gestalten. Eng Approch an e Wee safe spaces ze garantéieren ass d’Benotze vu enger adequater Sproch, déi eis all representéiert – eng inklusiv Sprooch, déi Gläichberechtegung a Visibilitéit vun allen Geschlechter fërdert.
Am Fall vu Konflikter kënne mer Gewaltfräi Kommunikatioun benotze fir dës ze léisen oder guer net eréischt opkommen ze loossen. Den Erfanner, den US-Amerikaner Marshall B. Rosenberg, huet ënnersicht wéi eis Sprooch zur Gewalt bäidréit. Bei der gewaltfräier Kommunikatioun geet et dowéinst dorëms an eng empathesch Verbindung mat sech selwer a sengem Géigeniwwer ze trieden an d’Uleies vun allen Mënschen ze berécksiichtegen. Et ass en Tool, dee bei der Alldags-Kommunikatioun, awer och bei der friddlecher Léisung vu Konflikter a perséinlechen, berufflechen oder politesche Beräicher hëllefe kann.
Mat gewaltfräier Kommunikatioun kënnen
– interpersonell Kommunikatioun an doduerch mental Gesondheet gestäerkt ginn
– Skills geléiert ginn, wéi een*t schwéier Situatioune mat Famill a Frënn*dinne léist a Konflikter virbeugt
– esou Bezéiunge mat alle Mënsche verbessert ginn
Gewaltfräi Kommunikatioun ass eng Kommunikatioun, déi op de Prozess fokusséiert an net statesch Labels fërdert. Et sinn nämlech grad déi Labels, déi dozou féieren, datt Leit ausgeschloss an dehumaniséiert ginn.
Dës Form vun interpersoneller Kommunikatioun fërdert et, (Selbst-)Verurteelungen ze hannerfroen an ofzebauen. Wa mir fäeg sinn, nozefillen, firwat mir eis selwer an aner Leit jugéieren, da kënne mer méi liicht aus engem verurteelenden Denke rauskommen a méi verbannend konstruktiv Konversatioune féieren. Mir wëlle mat dëser Form vu Kommunikatioun versichen, Brécken ze bauen an iwwer individuell Besoine raus och déi vun den anere Mënschen ze berécksiichtegen.
How to:
Fir d’éischt:
– Schaf en safe space, wou emotionale Support ginn ass
– Kultivéier Empathie: Wann s du dech an déi aner Persoun erafills, mierks du séier, wéi onberechtegt Jugementer a Stereotypper sinn
– Probéier deng Wouerecht op eng matfillend Aart a Weis ze formuléieren: Bezéiunge gi gestäerkt wa mer éierlech sinn an awer dobäi léif a matfillend bleiwen
D’Gewaltfräi Kommunikatioun gëtt der elo ganz spezifesch Hëllefen, déi dech dobäi ënnerstëtzen:
– Gefiller a Bedierfnisser ze formuléieren ouni däi Géigeniwwer ze beschëllegen an ze kritiséieren
– Däin Uleies kloer ze formuléieren ouni ze manipuléieren oder ze erpressen
– Kritik net perséinlech ze huelen, mee matfillend nozelauschteren an ze erkennen, wéi eng Bedierfnisser vun där anerer Persoun dohanner leien
Am Fall vun engem Konflikt, deen duerch gewaltfräi Kommunikatioun geléist oder vermidde sollt ginn, sinn déi véier klassesch Faktoren dës:
Beobachtung – Wat hues du iwwer eng bestëmmten Aktioun wouer geholl?
Gefill – Wei huet dech dat fille gelooss?
Besoin – Wat fir ee Bedierfnis ass aus deem Gefill entstanen oder wéi ee Besoin gouf net duerch déi Ausernanersetzung erfëllt?
Bieden – Wann däi Bedierfnis kloer ass, da solls du eng Fro doraus formuléieren (déi am Beschten zu enger Handlung féiert)
BEISPILL
Deng Matbewunnerin huet d’Spull schonn erëm net gemaach. Du bass rosen. Amplaz auszeflippen, hat unzejäizen an him ze droen, datt s du hat erausgeheis, wann hat d’Spull net mécht oder him ze ënnerstellen, datt hat et express mécht, probéier de Konflikt mat gewaltfräier Kommunikatioun ze léisen.
Beobachtung: Mir ass opgefall, dat s du d’Spull nach ëmmer am Lavabo steet, an ech se déi lescht 5 Kéiere gemaach hunn.
Gefill: Dat huet mech rose gemaach, well ech mech net beuecht an ausgenotzt fillen.
Besoin: Ech wënsche mer méi Wäertschätzung.
Bieden: Dowéinst géing ech dech bieden, ob s du an Zukunft méi opmierksam kéints sinn a méi oft d’Spull kéints maachen.
Probéier Formuléierungen ze vermeiden, déi bewäerten, beléieren, befeelen, vergläichen, verurteelen, Verantwortung ofginn oder Saache fuerderen.
Dës sinn nämlech Kommunikatiounssperren a bréngen den Dialog net virun.
FLINTA*
F Fraen: Mënschen, déi sech als weiblech identifizéieren
L Lesben: weiblech gelies Persounen, déi homosexuell sinn
I Intersex Mënschen: Persounen, déi souwuel biologesch weiblech wéi männlech Geschlechtsmierkmoler opweisen
N Net-Binär Mënschen: Mënschen, déi sech weder als männlech nach weiblech definéieren
T Trans Persounen: Persounen, deenen hiert bei der Gebuert zougewisent Geschlecht net mat hirer Geschlechtsidentitéit (Gender) iwwertenee stëmmt
A Agender: Mënschen, déi kee Gender hunn
* De Stär steet fir all déi Geschlechtsidentitéiten, déi uewen net genannt goufen an an der patriarchaler Gesellschaft awer marginaliséiert ginn, also net cis-hetero männlech sinn.
GENDER ABC:
Sex – Geschlecht wat engem bei der Gebuert zougeschriwwen gëtt
dyadic – dyadesch: Geschlechtsmierkmaler passen an eent vun deenen 2 binären Geschlechter (Mann oder Fra)
intersex: Geschlechtsmierkmaler net an eent vun deenen 2 binären Geschlechter, souwuel biologesch weiblech wéi männlech Geschlechtsmierkmoler
Gender identity – Geschlechtsidentitéit
cisgender – Geschlechtsidentitéit, déi dem bei der Gebuert zougewisenen Geschlecht entsprëcht
transgender – Geschlechtsidentitéit, déi dem bei der Gebuert zougewisenen Geschlecht net entsprëcht
non-binary: net enger vun denen 2 binären Geschlechtsidentiteiten zougehöreg
Gender expression – Ausdrock vun der Geschlechtsidentitéit
gender non-conforming – Persounen, déi sech géint Gender Normen positionéieren an denen net entspriechen
Sexuell Orientatioun – ween een*t sexuell attraktiv fënnt
Heterosexuell: wann een*t sech zum aaneren Geschlecht hingezunn fillt, zu deem een sech zielt
Homosexuell: wann een*t sech zum selwechten Geschlecht hingezunn fillt, zu deem een sech zielt
Bisexuell: wann een*t sech zu mindestens zwee Geschlechter hingezunn fillt
Pansexuell: wann een*t sech zu Leit onofhängeg vum Geschlecht hingezunn fillt
Asexuell: wann een*t keng sexuell Unzéiung verspiert
Demisexuell: wann een*t sech just sexuell zu engem aaneren Mensch ugezunn fillt, wann een*t eng emotional Verbindung huet
Romantesch Orientatioun – ween een*t romantesch attraktiv fënnt
aromantesch: wann een*t keng romantesch Unzéiung verspiert
panromantesch: wann een*t sech onofhängeg vun Geschlecht zu Leit romantesch hingezunn fillt
Aart vu Bezéiung: wéi een seng Bezéiung(en) strukturéiert
Polyamorie/Nonmonogamie: wann een*t sech net op een exklusiven Partner beschränkt
Monoamorie: Wann een*t een exklusiven Partner huet
Intersektionalitéit
Sozial Kategorien, wéi ënner aanerem Gender, Sexualitéit, Ethnizitéit, Behënnerungen, sozial Klassen, Reliounen an d’Marginaliséierung an d’Diskriminéierung vun dësen Kategorien trieden net eenzel op, mee mussen an hirer Iwwerkräizung (intersection) betruecht ginn.
If there is one thing that is dominant within hierarchical forms of Luxembourgish feminism, it is the reliance on “women” as the centre of feminist struggle. The aim of this text is to make you question and critically reflect on assumptions about gender that are taken for granted and all too often constructed as natural.
Even adding an asterisk to the word “women” (as discussed in our take on JIF’s demands) does not automatically take the focus away from cis women’s lived realities, such as the hetero-nuclear family and birth-giving. This stands in hazardous proximity to TERF-ideology (which is hopefully not intentional).
Trans-exclusionary radical feminists – TERFs
“TERF” stands for “Trans-Exclusionary Radical Feminist”. TERF ideology is a specific form of transphobia. The primary TERF assertion is that trans women are not women, and accordingly have no place in women’s spaces. TERFs define misogyny as sex-based oppression, which results from being “biologically female” (a term they define flexibly, but can often be taken to mean people who are assigned female at birth). (taken from “How to sport TERF ideology” by the Cambridge SU Women’s Campaign)
How can Luxembourgish feminism become more inclusive of trans women as well as non-binary and gender-non-conforming people?
Being more inclusive of trans women and gender-non-conforming people comes down to what kind of understanding of gender one holds, along with what one defines as feminist politics.
A more fluid understanding of gender leads to the realisation that it is not just misogyny and gendered violence that need to be dismantled, but that the gender binary itself is harmful and a part of the patriarchy. The gender binary itself therefore becomes a target for abolition and everyone who calls themselves a feminist should question their beliefs when it comes to femininity, gender and biology. Why hold on to old beliefs that discriminate and split, when we could rally together with all those who take issue with the traditional gender-cistem? Instead of cis women using their relative privilege to exclude trans people from feminist spaces, they could use this privilege as leverage to create new spaces and let others in.
Feminisms that use the language of liberation to gain privileges for a few while the majority stay oppressed have a long history – some of these are today called “white feminism”, “corporate feminism” or “neoliberal feminism”. Just like white women have used their whiteness to advance their demands on the backs of women of colour, cis people might (intentionally or unintentionally) center their feminism on themselves to the detriment of trans people. Changing this entails that feminists in Luxembourg think about their own positionalities in relation to those outside their spaces, their social class and status, financial situation and professional situation. When you pay to attention the intersection between factors like race and gender and disability etc., you begin to center those people in your emancipatory struggle.
The bottom line is that Luxembourgish feminisms need to be more trans-liberatory, not just trans-inclusive. Luxembourgish feminism needs to grapple with its legacy by taking responsibility and making sure not to produce harmful dynamics of power within its own structures. This is both an individual as well as a collective process.
JIF’s demands
(see fraestreik.lu for the complete version)
REAL WAGE JUSTICE!
Women* are over-represented in low-wage jobs where working conditions are difficult and tiring.
A REAL REDUCTION IN WORKING HOURS!
Women* need a fair working time to better share the unpaid work in the home and participate fully in economic, social, cultural and political life!
A THREE-MONTH BIRTH LEAVE FOR ALL!
Women* don’t want to be left alone with the baby in their arms during the 3 months of maternity leave following childbirth.
A RIGHT TO HOUSING FOR ALL!
Women* are among those most affected by the housing crisis, including single mothers, women* of color, LGBTIQ+ people and women* who are victims of domestic violence.
A REAL FIGHT AGAINST VIOLENCE AGAINST WOMEN*.
Women* are beaten, harassed, raped, killed by men without justice being done.
We are robbed of our money and our time! We are deprived of decent and affordable housing! We are violated and expropriated from our bodies!
Enough is enough. Let’s all fight together to stop the greatest theft in history and drive the patriarchy out of our bodies, our minds, and our society
A strike by “Women*”?
Comment by Richtung22
On 8 March, the platform JIF, which stands for “Journée International de la Femme”, an umbrella organisation of different organisations and parties, calls for a “women*s strike”. The strike takes place symbolically, not in the form of actual work stoppages but in the form of a well-prepared demonstration and the presentation of a common list of demands. The demands are essentially influenced by the trade union OGBL or the party “déi Lénk”, which put social issues such as income, reduction of working hours and the housing crisis in the foreground.
The attempt to create an umbrella organisation and to bring together many different organisations in a traditionally divided left scene is praiseworthy and a hard piece of work. However, the fact that compromises have to be made and the organisation as a whole seems to be losing its bite is a regrettable side effect. Two current government parties are represented in the alliance – the Greens and the Social Democrats. It therefore seems strange that they have to engage in the extra-parliamentary opposition instead of bringing feminist policies into the government.
Should people in Luxembourg be satisfied with the fact that such an alliance exists at all and that it brings people onto the streets on one day a year? The alliance has already been rumbling in the past – the move from the Neumünster Abbeys “women’s festival” tothe “women*s strike” was a cesura. Attempts to broaden the alliance are no longer being actively pursued. In addition, decisions and formulations within the JIF are still often shaped by second-wave feminism. A generational conflict is emerging, but it can certainly help all those involved to move forward.
JIF’s definition of Women* is confused. Though some enjoy a good deal of gender confusion with the aim of deepening the fissures of an already crumbling gender binary cis-term, adding an asterisk to the term women does not make the general appeal of JIFs demands any less reproductive of the heteronormative gender binary cis-tem. Trans women are women (they don’t just identify as such independently or despite their “biological sex”), and non-binary people don’t feel any more addressed through the addition of an asterisk to the word women. An other example is the proposal of a 3-month parental leave. It is very helpful in counteracting an unequal distribution of care work, but it adheres to a traditional family image and continues to establish this as the norm. The 8th of March should remain a feminist day of action in which not only women but also all marginalised genders are at the centre of the common struggle against patriarchy.
Mir ruffen all Mënsch – a besonnesch Kënschtlerinnen a Kreativer aus dem Konscht- a Kultursecteur – op, sech mat eis der feministescher Demonstratioun fir den 8. März an der Stad unzeschléissen.
Mir bilde fir dës Occasioun ee Kënschtlerinnen-Block ënnert dem Motto “Feminismus oder d’Welt geet ënner”.
Mat Waffegewalt säi Wëllen duerchsetzen (Krich), systematesch Vernoléissegung vu Careaarbecht (Ëmgank mat der Pandemie) an d’Ausbeutung vum Planéit fir de Profit (Klimakatastroph) sinn “man-made”; männergemaach. D’Patriarchat ass un der Wuerzel vun all deenen ënnerschiddleche Krisen, déi eis heemsichen.
Mir ginn dësen 8. Mäerz 2022 net trotz der aktueller Situatioun, mee wéinst der aktueller Situatioun op d’Strooss. Mir fuerderen, dass de Konschtsecteur sech positionéiert an sech aktiv abréngt. Konscht ass net do, fir ofzelenken – mee fir opmierksam ze maachen a Grondsätzleches unzeschwätzen.
Konsequenzen fir de Konschtsecteur
Mir wëllen eis vereenegen a fir Ännerungen am Konscht- Kultur- a Filmsecteur op d’Strooss goen – an eis mat den Ziler vun de globale feministesche Beweegunge solidariséieren.
Eis Fuerderungen:
Fir ee Konschtsecteur, deen Positioun bezitt
Eist Zil ass d’Emanzipatioun an d’Befreiung vun alle Mënschen. Fir dëst Zil ze erreeche muss d’Patriarchat, also d’Bevirdeelegung, d’Muecht an d’Dominanz vum männleche Geschlecht falen.
D’Konscht ass een emanzipatorescht Instrument an huet hei eng Roll an der Gesellschaft ze spillen, de Konschtsecteur muss dowéinst aus der Selbstbeschäftegung eraus an sech aktiv am Kampf fir eng besser Gesellschaft abréngen. #MeToo war ee klenge Schrëtt am Kampf géint d’Patriarchat, mee ee grousse Schrëtt fir d’Opmierksamkeet op Sexismus am Konschtsecteur ze lenken a Konsequenzen ze fuerderen. Et geet lo drëms endlech Fakten ze schafen.
Déi Leit, déi an eiser Gesellschaft am meeschte marginaliséiert gi sollten am Zentrum vun den Iwwerleeunge stoen. Et geet drëms een intersektionellt Verständnis vun Diskriminatioun zur Basis vum feministesche Kampf ze maachen.
Mir sollten eis beim Formuléiere vu Fuerderungen net mam absolutte Minimum zefridde ginn. Et ass berechtegt, alternativ Realitéiten net just ze dreemen, mee se mat Hëllef vu Konscht gräifbar a virstellbar ze maachen a se direkt ze fuerderen.
Gerecht Bezuelung an Aarbechtsopdeelung
– Beruffsbiller: Fraen a Persoune mat marginaliséierte Geschlechtsidentitéite ginn ze dacks aus deene kreativen Deeler vun der Konschtproduktioun rausgedréckt an op Posten an der Verwaltung oder der Produktioun gesat, an deenen se schlussendlech och just Careaarbecht maachen an d’kreativ Aarbecht vun aneren ënnerstëtzen. Eng Quot fir ee gerechte Geschlechterundeel bei gréissere Kulturproduktioune sollt ee Fërderungskritär vun ëffentlecher Subventionéierung ginn.
– Careaarbecht op der Aarbechtsplaz: Fraen a Persoune mat marginaliséierte Geschlechtsidentitéiten iwwerhuelen a Konschtproduktioune lauter zousätzlech onbezuelt Aufgaben: vu Konfliktléisung, moraleschen an emotionale Support bis hin zur Erhalung vum soziale Lien tëschent verschidde Beruffsbranchen a vun der Harmonie op der Aarbechtsplaz. Well dat am Zesummenhang mat enger net-männlecher Sozialiséierung steet, gëtt dës Aarbecht weder valoriséiert nach bezuelt an oft net emol wouer geholl.
– Hausaarbecht: D’Aarbecht am Stot, a Bezéiungen a fir d’Famill muss gerecht verdeelt ginn. Schluss mat de Privileegie fir Kënschtler, déi hire Beruffswonsch ausliewe wärend d’Kënschtler*innen d’Wäsch maachen an d’Kanner grouss zéien.
– Kollektivverträg: Salaire a Vertragskonditioune ginn am Kultursecteur ze dacks individuell ausgehandelt. Och wa leider keng Date fir Lëtzebuerg virleien ass mat Hibléck op aner Länner z’erwaarden, dass Fraen a Persoune mat marginaliséierte Geschlechtsidentitéite systematesch manner bezuelt ginn. Mir fuerderen d’Opdeckung vun allen Salairen am Kultursecteur, mir fuerderen déi verflichtend Uwendung vun transparente Gehaltstabellen a plädéieren dofir déi vun der ASPRO ausgeschaffte Virschléi als Basis fir d’Bezuelung am Kultursecteur ze huelen.
– Menstruatiounscongé: Et notzt näischt ze waarde bis aner Secteure matzéien: Am Konschtsecteur sollt de Menstruatiounscongé agefouert ginn a bis zur landeswäiter Unerkennung op d’Käschte vun der jeeweileger Produktioun finanzéiert ginn. An de Garderobë mee och an den Toiletten op déi de Public Accès huet vun allen Konschtinstitutioune sollen “Period Boxes” installéiert ginn, d.h. gratis Verdeelung vu Binden, Tampons, Menstruatiounstaassen, etc..
– Aarbechtsëmfeld a Konditiounen: D’Konditiounen op den Aarbechtsplazen an d’Ëmfeld am Konschtsecteur mussen zesumme mat Betraffenen iwwerschafft ginn. Besonnescht Fraen a Leit mat marginaliséierte Geschlechtsidentitéiten déi ee performative Beruff hunn, d.h. op der Bühn stinn, sinn exposéiert a brauche Sécherheeten an eventuell besonnesche Schutz. Eng Awareness-Persoun mécht an all Konschtinstitutioun Sënn, Dispositioune vum Gebai (Gänk, Accès zu de Logen, Beliichtung ausserhalb vum Gebai, Parking, Heemweeër etc.) soll iwwerpréift ginn. Schoulungen sollen d’Produktiouns- an Administratiounsteams op spezifesch Situatioune virbereeden, fir dass et direkt op der Aarbechtsplaz vu Kënschtler*innen ee gutt Support-Netz gëtt. All Mënsch muss sech och op der Bühn wuelfillen kënnen, besonnesch fir intim Momenter. Workshops iwwer Konsens a virun allem Virgespréicher iwwer perséinlech Grenzen an een genaut Plangen vun entspriechenden Zeene musse Standard ginn.
Konscht an Opklärungsaarbecht
– Historesche Sexismus opschaffen: Schluss mat Geschlechterstereotyppen, fraen- a queerfeindlech Wierker. Sexismus huet kee Verfallsdatum, ee Konschtwierk ass net doduerch manner sexistesch, well et ee gewësst Alter iwwerschratt huet – dofir muss opgehale ginn, dës Kënschtler a Wierker ze schützen. Et gëllt och weiderhin déi Verbriechen opzeschaffen déi vis-a-vis vu Fraen a Persoune mat marginaliséierte Geschlechtsidentitéiten am Film- a Kultursecteur geschitt sinn an ënner där hire Konsequenzen sech de Secteur entwéckelt huet. Fir d’Aarbecht vum Opschaffe musse Plaze geschaf ginn a Budget bereet gestallt ginn. Et muss een Ëmdenke fir den Ëmgank mat problematesche Wierker stattfannen an et musse Konsequenzen och bei der Fërderung an der Kuratioun vun Ausstellunge ginn.
– Opklärungsaarbecht duerch Konschtprojeten. Fir d’Diskriminatioun opgrond vum Geschlecht ze beende fuerdere mir grouss ugeluechte Sensibiliséierungs- an Opklärungsaarbecht. Des däerf sech net just op Schoule konzentréieren, mee muss all gesellschaftlech Gruppen erreechen. De Konschtsecteur huet an der Opklärungsaarbecht eng wichteg Roll ze spillen an entspriechend Projete solle gefërdert ginn. D’Fërderung fir Konschtprojete vun anere Ministèren, d.h. mat substanzielle Boursse vum Gläichstellungsministère, awer och vum Aarbechts- a vum Educatiounsministère.
Gezilte Fërderung
– Jonk Kënschtlerinnen: Frae maachen ee Groussdeel vun deenen aus, déi an de Schoulen op de Konschtsectiounen an an den Theatergruppe sinn an och vun deenen, déi sech fir ee Studium am Konschtsecteur aschreiwen. Allerdéngs verréngert sech dëse Prozentsaz wesentlech am weidere Verlaf vun de Karriären.
D’Fërderunge vu jonke Konschtschafenden am Allgemengen ass deemno och eng Initiative fir d’Paritéit am Konschtsecteur z’erreechen. Zu dëser Fërderung gehéiert och den Opbau vun enger Studieberodung, Stipendien wärend dem Studium an ee Bourssen-System fir déi éischt Schrëtt nom Studium oder no der Ausbildung.
– Ännerungen an der Subventiounspolitik: Déi ëffentlech Finanzéierung vum Konschtsecteur konzentréiert sech op d’Subventionéierung vu grousse Kulturinstitutiounen. Déi ëffentlech Hand muss hei Krittären aféiere fir d’Institutiounen dozou ze verflichten aktiv fir d’Gläichstellung vun alle Geschlechter bäizedroen. Doriwwer eraus muss awer och een Ëmdenken an der Subventiounspolitik stattfannen – besonnesch fir Jonker ze fërderen. Et muss méi heefeg d’Konschtproduktioun amplaz d’Konschtdistributioun subventionéiert ginn. Amplaz d’Konscht- a Kulturhaiser ze finanzéieren, déi sech dann iwwerleeën ob si eng Produktioun ënnerstëtze mussen d’Suen direkt a lokal Produktioune fléissen. Sou ka vun ënnen erop een neie Konschtsecteur opgebaut ginn.
– Quoten a Fërderung: Et ass um Kulturministère, der FOCUNA, der Oeuvre, de Gemengen a weideren Institutiounen eng Quote beim Vergi vu Fërderungen z’applizéieren. Fir gréisser Produktioune sollt eng Mindestquot fir d’Membere vun den Ensembelen an de Produktiounsteams festgesat ginn. Mat spezifesche Boursse solle Projete vu Fraen a Persoune mat marginaliséierten Geschlechtsidentitéiten ënnerstëtzt ginn. Een Departement am Kulturministère a bei Kultur:LX soll sech spezifesch ëm d’Fërderung vun Fraen a Persoune mat marginaliséierte Geschlechtsidentitéite këmmeren, d’Promotioun an d’Vernetzung am Ausland ënnerstëtzen an op spezifesch Besoinen Äntwerten fannen.
Visibilitéit
– Et gëllt Visibilitéit a Virbiller ze schafen! A Muséeë gëtt méi oft de plakege Kierper vu Fraen opgehaange wéi hier Konscht. Persoune mat anere Geschlechtsidentitéite si praktesch onsiichtbar. Mir wëllen e kriteschen Ëmgank mat misogynner Konschtgeschicht. Mir fuerderen mindestens 60% Fraen a Persoune mat marginaliséierten Geschlechtsidentitéiten um Konschtgeschichtsprogramm vun de Lycéeën. Mir fuerdere Quote fir Ausstellungen a Muséeën a fir d’Programmatioun vun de groussen Konscht- a Kulturhaiser (Groussen Theater, Philharmonie, Mudam, Escher Theater etc.).
– Normen ofschafen. Mir wëllen, dass Fraen a Persoune mat marginaliséierte Geschlechtsidentitéiten an der Ëffentlechkeet existéiere kënne mat Kierperen déi net de Normen entsprieche fir dass mir endlech realistesch Virstellunge vun eis selwer hunn an eis erëmerkenne kënnen. D’Duerstellung vun der Diversitéit vun eise Kierperere wäert Diskriminatiounen enthüllen a bekämpfen.
– Daten: Mir fuerderen dat systematescht Erhiewe vu genderspezifeschen Daten bei der Kulturstatistik.
La prison, c’est la preuve que notre état social ne marche pas ! La prison c’est l’essence de la violence patriarchale de l’Etat.
C’est le résultat d’une justice raciste et xénophobe : ce n’est pas une coïncidence si 75% des personnes détenues à Schrassig sont non-nationales.
C’est l’exutoire d’un Etat cis-normatif, oppressif, répressif et punitif qui criminalise la précarité dont il ne s’occupe pas.
C’est la matérialisation d’une violence de classes car c’est majoritairement la petite criminalité qui est punie plutôt que les crimes en cols blancs. Ignorer les facteurs sociaux qui mènent à l’incarcération contribue à la réincarcération et au cycle de la violence.
C’est un engrenage intergénérationnel puisque les «carrières carcérales » commencent souvent dans les générations précédentes.
Demander plus de justice répressive c’est aussi fermer les yeux sur la violence des policier.e.s et des matons.
Au Luxembourg, beaucoup sont enfermé.e.s pendant des mois en attendant leur jugement. Même si iels sortent innocenté.e.s, la plupart aura déjà perdu leur travail et leur entourage social entre temps.
Les conditions de détention ont encore empiré depuis la crise sanitaire. Si vous voyez les conséquences du confinement sur vous et votre entourage, imaginez celles sur des personnes déjà incarcérées dans un lieu qui n’est pas le leur, avec une impossibilité de respecter les gestes barrières. Certain.e.s n’ont pas pu voir leur entourage pendant des mois entre les visites annulées et les confinements. L’isolation et la peur de la pandémie prennent là une toute autre dimension.
La prison a aussi un impact sur l’entourage des emprisonné.e.s: l’expérience carcérale élargie. Ce sont beaucoup de femmes et d’enfants qui se retrouvent dans une position de vulnérabilité, parce que c’est à ces personnes de trouver des moyens pour soutenir les détenu.e.s, trouver les moyens de subvenir aux besoins d’une famille dont un parent se retrouve sans salaire. C’est à ces personnes de faire les trajets à la prison, d’être flexibles pour pouvoir se tenir aux horaires de visites. Et la marginalisation sociale ou carrément l’isolation sociale touchent aussi l’entourage.
Nous refusons que les luttes féministes soient récupérées pour légitimer un système patriarcal, violant, excluant, oppressif et traumatisant. Nous refusons que les violences que nous subissons et avons subies soient instrumentalisées pour mettre plus de violence dans ce monde. La prison n’a jamais été une solution à nos problèmes parce qu’elle n’a jamais été conçue pour l’être. La répression ne nous protège pas. Si un violeur sur cent reconnu coupable passe 5 à 10 ans dans une cellule et en sort traumatisé, vous pensez que ça changera quoi à nos traumatismes ?
Si on ne porte pas plainte c’est aussi parce que la plupart d’entre nous connaissons nos agresseurs et refusons qu’on les violente au nom d’une justice qui dans 99% des cas ne nous croit pas et n’aide personne.
– Brenndauer? Jee no Gréisst 30 bis 90 Sekonnen. Et ass ëmmer méi séier eriwwer wéi geduecht.
– Firwat? Demonstratioune sinn ëmmer och Inzenéierungen. Et geet drëms Opmierksamkeet ze generéieren, Entschlossenheet an Drénglechkeet ze weisen. Nieft Banner, Fändelen a Schëlder, Musek a Kaméidi, Kostümer a Choreographien ass och Pyrotechnik en Mëttel fir den (opteschen) Impakt vun enger Maniff ze verstäerken.
– Bengalescht Feier oder Damp-Fakelen? Fir bengalescht Feier mussen d’Luuchtverhältnisser Stëmmen, d.h. et muss zumindest schonn ufänken däischter ze ginn.
– Gefor? Bei engem Bengalo verbrennt Magnesium, déi Flam ass extreem waarm (iwwer 1.600°) a ka kaum geläscht ginn. Och ass déi grell Luucht fir d’Aen geféierlech, wa vun Noem direkt eragekuckt gëtt. Informéier dech doriwwer wéi déi jeeweileg Fakel ze benotzen ass, do Händchen un an iwwerlee der virdrunner wou’s du déi nach waarm Fakel nom ofbrennen hileeën an entsuerge kanns. Den Damp selwer ass net schiedlech fir d’Gesondheet.
– Wéi eng Dampfakelen? Go big! Et gi vill kleng Dampfakelen, déi zwar gënschteg sinn, mee (bal) keen Effekt hunn. Am beschte kucks du dir ee Video vum Modell deen s du kafe wëlls virdrunner online un.
– Wou kafen? Zu Déifferdeng kann ee Pyrotechnik kafen: https://www.artifices.lu/ . Wa méi Zäit do ass méi gënschteg an Däitschland bestellen, z.B. iwwer https://www.pyroweb.de/ . Nach wesentlech méi gënschteg si Futtball-Fans-Sitten aus Polen, allerdéngs gëllen do aner Sécherheetsstandarden an d’Material ka feelerhaft sinn.
– Wéi halen? Et gëtt verschiddent Material: Fir an der Hand ze halen (dacks mat Plastiks- oder Kartonsstill) oder fir op de Buedem ze stellen. Händche sinn ëmmer eng gutt Iddi, och dem Ëmfeld virum Zünde Bescheed an ee bëssi Ofstand huelen.
– Wand? Jee nodeem wéi vill Wand aus wéi enger Richtung kënnt, geléngt de gewënschten Effekt net, well sech den Damp ze séier verdeelt.
– Foto? Pyrotechnik ass Deel vun enger Inzenéierung. Sief der virum Ofbrenne sécher, dass eng aner Persoun prett ass d’Fotoen ze maachen. Iwwerlee der ëmmer virdrunner wéi d’Bild ausgesi soll.
– Dimensiounen?
Héicht: Ëmmer ca. 1,40m! Op enger Demo kann ee Banner sou zousätzlech genotzt gi fir d’Leit hannert dem Banner maximal ze verdecken a ka bis ënner d’Aen eropgezu ginn.
Längt: Wat de Banner méi grouss ass, wat e méi siichtbar ass. Oppasse just, dass en net méi breet wéi d’Strooss ass.
– Schrëft? Eng Skizz vum Banner ze maachen ass eng grouss Hëllef. Sou kënnen d’Liesbarkeet an d’Dimensiounen iwwerpréift ginn. Dacks ginn da Beamer/Projecteure benotzt fir d’Schrëft virzezeechnen (besonnescht gutt eegent sech fir d’Virzeechnen op Stoff ee Stéck Seef). Falls weder Skizz nach Beamer zur Hand si sollt op mannst ausgerechent an ausgemooss ginn, wéi vill Plaz pro Buschtaf do ass. Wichteg ass och op all Kant Plaz ze loossen an net bis un d’Borden ze goen (déi sinn dacks /net siichtbar). Bei de Buschtawen op ze vill Verschnörkelunge verzichten an sech net ze vill mat Detailer ophalen, op Distanz sinn déi net siichtbar.
– Stoff: Beschtefalls upcycling: Alt Bettgezei, Dëschdecken oder Rideauen, mee och Ofdeckfolien, (Gewebe-) Planen an anert Material aus Stoff oder och Plastik. Kotteng-Stoffer kënne gefierft ginn, dat ass dacks méi bëlleg wéi nei Stoffer ze kafen. Dat allerbëllegst Material fir grouss Banneren ass Abdeck-Vlies (am Baumarkt) – dat frësst allerdéngs vill Faarf. Alternativ geet och online bestellen. Am IKEA gëtt et Kotteng-Stoffer a verschiddene Faarwen, Héicht 1,50m, fir 4 bis 8€ de Meter déi een do klaue kann.
-Faarf: Wann et geet Upcycling: Wandfaarf funktionéiert gutt op deene meeschte Stoffer, Acrylfaarwen och. Et ass ee Virdeel Pinselen ze benotzen, déi genee sou Breed si wéi d’Déckt vun de Linne vun de Buschtawen. Eng Alternativ zu Faarwen ass och Tape: Mat Gaffer-Tape pechen huet de Virdeel, dass se duerno nees ofgerappt an de Stoff nei verwent gi kann.
– Wand: De Wand ass besonnescht nerveg, wann ee steet an de Banner präsentéiere well. Et hëlleft sech mat engem Fouss op deen ënneschte Bord ze stellen. Och Wand-Lächer am Banner huelen d’Tensioun ewech, sinn awer net sou schéin.
– Siichtbarkeet a Fotoen? Fir de ganze Banner ze gesinn, sollten natierlech méiglechst man Leit virdrunner stoen. Déijéineg, déi de Banner droe sollten dowéinst dorop oppassen ëmmer e puer Meter Ofstand zu deenen ze halen, déi virun hinne ginn.
Richtung22 est un collectif de jeunes artistes créé en 2010 et comptant plus de 50 membres actifs. Sa production artistique, principalement de la satire politique, est interdisciplinaire et prend de multiples formes : longs-métrages, pièces de théâtre, monuments, actions, expositions, chansons, émissions de radio, zines et beaucoup d’autres. Par la polarisation, le collectif veut rendre visible des probèmes, lancer des discussions et sortir l’art de son cadre élitiste.
Richtung22 se comprend comme collectif féministe qui a d’ailleurs déjà mené des campagnes anti-sexistes à succès – comme par exemple l‘abolition de la rubrique „Pin Up“ sur RTL.lu.
Notre collectif est autogéré, sans hiérarchies et surtout ouvert à toust.e.s. C’est au cœur Bâtiment4 que sont installés son atelier créatif et son studio de tournage et qu’autour d’un café que se créent toutes ses œuvres. Libre à vous d’y participer! Pour plus d‘Informations, visitez le site richtung22.org.